Słowniczek
Banda – elastyczne otoczenie stołu, zapobiegające wypadaniu bil poza stół.
Biała do ręki – w zależności od przepisów gry, zawodnik po faulu przeciwnika może wziąć białą do ręki i ustawić sobie w dogodnym miejscu dla siebie.
Bila pikowa – jedna z bil karambolowych. Jest to najczęściej biała bila z kropką, chyba, że mecz pokazywany jest w telewizji to dla łatwego odróżnienia bila pikowa jest koloru żółtego.
Break – rozbicie, ilość zdobytych punktów w jednym podejściu
Cofnięcie (rotacja wsteczna, cofka) – uderzenie bili białej poniżej jej środka, które powoduje cofnięcie się bili, po odbiciu z bilą zagrywającą.
Diamenty – punkty na obrzeżach stołu dzielące stół na równe części. Ułatwiają ocenę odległości i pomiar kątów.
Dziewiątka – rodzaj popularnej gry. Gra się 9 bilami ponumerowanymi 1-9. Należy uderzać w bile o najniższym nominale na stole i poprawnie wbić bile nr 9.
Fałsze – uderzenie w bile białą z boczną rotacją (w prawo lub lewo).
Faul – nieprawidłowe zagranie (w zależności od zasad gry). Przeciwnik zostaje ukarany oddając ruch przeciwnikowi, a ten oprócz tego może wziąć białą do ręki.
Ferula – część kija na końcu szczytówki. Najczęściej plastikowa (metalową często można spotkać u graczy snookerowych). Uderzenie bili ferulą traktowane jest jako faul.
Frame – określenie w snookerze, oznacza partię.
Gra deklarowana – w grze 8 i 14/1 n. deklarowanie bili (chyba, że sytuacja jest oczywista), którą chcemy wbić do jakiej łuzy.
Gwint – łączy szczytówkę z rączką w kijach dwuczęściowych, skręcanych.
Jump (skok bil) – zagranie techniczne powodujące podskoczenie bili białej, w przypadku trudnego dostępu do bili zagrywanej. Najczęściej do tego celu stosuje się szczytówkę z rozkręconego kija (przed rozkręceniem należy zadeklarować rozkręcenie kija w celu wykonania skoku, ponieważ rozkręcenie kija oznacza poddanie się).
Kapka (tip) – końcówka kija, najczęściej skórzana, przyklejana (czasem przykręcana). Jedyna część kija, którą można uderzyć w kulę. Należy ją często smarować kredą.
Karambol – odmiana bilardu (zwany też bilardem francuskim). Gra się na stole bez łuz 3 bilami, które wg ścisłych zasad mają się zderzać ze sobą.
Kombinacja (kombi) – zagranie bilą niezadeklarowaną w deklarowaną.
Kreda – służy do smarowania kapki. Należy ją często kredować, aby kij nie ześlizgiwał się podczas uderzenia.
Linia bazy – linia nie wchodząca w skład pola bazy. Oddziela ją na wysokości drugiego diamentu.
Losowanie ala bande – przed grą jest losowanie o to, kto będzie rozpoczynał grę. Uderza się bilę z bazy w kierunku bandy krótkiej, po odbiciu ta, która zatrzymała się najbliżej
drugiej krótkiej bandy wygrywa.
Łuzy (kieszenie) – otwory w stole, do których wbija się bile.
Masse – inaczej biała po łuku. Uderzenie kijem prawie w pionie (w zależności od potrzeby zakrzywienia łuku toru białej).
Nieskończona – jedna z odmian gry, inaczej 14/1. Za każdą prawidłowo wbitą bilę otrzymuje się punkt. Gra się do określonej liczby punktów.
Odstawna (safe) – zagranie techniczne, ma na celu utrudnić grę przeciwnikowi.
Ósemka – jedna z najpopularniejszych gier. Zawodnik wbija swoje bile (połówki lub pełne), a później poprawnie wbija bilę nr 8.
Partia – jedna rozgrywka. Kilka partii składa się na cały mecz.
Partia z kija – gracz po udanym rozbiciu (chociaż jedna bila wpadła) wbija wszystkie bile za jednym razem (podejściem) i wygrywa partię.
Partia z podejścia – gracz podczas jednego podejścia wbija wszystkie bile za jednym razem (podejściem) i wygrywa partię.
Pchnięcie – zagranie karane faulem. Zbyt długi kontakt kapki z bilą białą.
Pole bazy – miejsce wyznaczone przez linię bazy. Z tego pola ustawia się białą do rozbicia, lub w ósemce po faulu przy rozbiciu, przeciwnik mając białą do ręki, rozpoczyna z bazy.
Pozycjoner – przyrząd umożliwiający zaznaczenie położenia bili. Stosuje się np. do oczyszczenia bili.
Punkt główny – punkt położony na wysokości drugiego diamentu. Umieszczona jest tam pierwsza bila trójkąta.
Rączka – część kija trzymana ręką. Często owijana nicią, zapobiegającą ześlizgiwaniu się kija z dłoni.
Rękawiczka – niektórzy zawodnicy zakładają rękawiczkę trzypalcową, dla lepszego prowadzenia kija.
Rozbicie – uderzenie rozpoczynające grę.
Rozbijak – niektórzy zawodnicy mają drugiego kija służącego tylko do rozbijania. Jest cięższy, wzmocniony i ma twardszą końcówkę.
Snooker – brytyjska odmiana bilardu. Gra się na największych 12 stopowych stołach. Gra na punkty. Jest 15 bil czerwonych o wartości 1 punkta i 6 kolorowych o wartościach od 2-7 (bila czarna). Maksymalna ilość punktów, jaką można zdobyć to 147.
Snooker – rodzaj zagrania w snookerze znany w grze poolowej jako safe, czyli utrudniony dostęp do bili zagrywanej.
Stop (stoper) – techniczne zagranie tuż poniżej środka bili, powodujące zatrzymanie sią białej w miejscu uderzenia bili zagrywającej.
Stół otwarty – sytuacja w ósemce, na początku gry kiedy nie ma jeszcze przydziału bil zawodnikom na połówki i pełne.
Stół zamknięty – sytuacja w ósemce, po stole otwartym, kiedy zawodnik wbija zadeklarowaną bilę. Wtedy następuje przydział na połówki i pełne.
Szczytówka – przednia część kija, zakończona kapką.
Ścigacz (rotacja przednia) – techniczne uderzenie w górną część bili, powodujące toczenie się bili za uderzoną bilą.
Triki (Trick Shots, triki bilardowe) – ciekawe zagrania, bile zachowujące się w zaskakujący sposób. Są też mistrzostwa świata w trickach bilardowych. Bardzo widowiskowy sport.
Trójkąt – przyrząd niezbędny do gry. Układa się w nim bile.
Wędka (pomocnik, grabki, podpórka) – pomocniczy kij zakończony pająkiem lub krzyżakiem, układa się go na stole i podtrzymuje szczytówkę w celu dogodnego zgrania.
Wypchnięcie (push out) – sytuacja obecna w dziewiątce. Po rozbiciu, kiedy gracz ma niedogodną dla siebie sytuację, może zadeklarować push out i dowolnie zagrać bilę bez karnie. Przeciwnik może zdecydować czy podejmie dalszą grę czy też nie.
Zdzierak – przyrząd do czyszczenia kapki.